Gwatemala – Tikal
Na granicy..
W Ameryce Południowej przyciągało mnie zawsze kilka miejsc. Jednymi z nich były dżungla tropikalna i najstarsze płaskowyże tepui na ziemi jak Roraima czy Canaima. Jak dźwięki melodii, która chodzi bez przerwy po głowie tak obrazy tych miejsc hipnotycznie mnie inspirowały i nie chciały opuścić aż do momentu gdy dwa lata temu okoliczności pozwoliły mi zrealizować podróż i zagłębić się w lasy tropikalne południowej Kolumbii i odbyć trekking w południowej Wenezueli na Roraimę.
Do innych takich miejsc, które zawsze mnie hipnotycznie przyciągały do siebie należą świątynie kultury Majów a zwłaszcza położone w sercu gwatemalskiej dżungli starożytne miasto Tikal..
Tikal położony w północnej Gwatemali nie miał być końcem mojej podróży. Miał być jej jednak głównym celem. Moja droga przez Amerykę Środkową rozpoczęła się w Panamie, wiodła następnie przez Kostarykę, Nikaraguę, Salwador, Honduras, Gwatemalę i Meksyk. Ta podróż przez Mezoamerykę czyli region zamieszkany przez członków wielkich środkowoamerykańskich kultur prekolumbijskich miała mi pozwolić lepiej poznać cywilizację która wyprzedziła wszystkie inne pod względem rozwoju na kontynencie a następnie w niewyjaśniony sposób zniknęła z kart historii.. Zwiedziłem 4 z wielkich ośrodków kultury Majów: Copan w Hondurasie, Tikal w Gwatemali, Palenque i Tulum i w Meksyku. W tym artykule pragnę przybliżyć Wam stolicę jednego z najpotężniejszych królestw imperium Majów – Tikal.
Znana jako świątynia ‘Ah Cacao’ lub świątynia Wielkiego Jaguara. Pełni funkcje grobowca, poświecona Jasaw Chan K’awil który był w niej pochowany w 734r n.e.
Chociaż początki powstania monumentalnych budowli na tym terenie sięgają czwartego wieku p.n.e rozkwit ośrodka przypada na okres klasyzny (II-IX w n.e.) kiedy Tikal podporządkował pod swoje panowanie większość sąsiednich ziem. Była to kultura wojownicza która szybko przekształciła swą siedzibę w stolicę najpotężniejszego państwa Majów.
Swoje apogeum osiągnęło w okresie klasycznym 200-900 r n.e. W tym czasie miasto rządziło całym regionem pod względem politycznym, ekonomicznym i wojskowym, utrzymywało także ścisłe kontakty handlowe i polityczne z tak odległymi miastami jak Teotihuacan.. Dynastia rządząca liczyła 33 władców którzy panowali w królestwie na przestrzeni 800 lat.
W okresie IV wieku naszej ery Teotihuacan (potężny ośrodek na terenie Meksyku) podbiło Tikal. W późnym okresie klasycznym nastąpił powolny schyłek królestwa, nie powstawały już nowe budowle a wiele ze starych zostało spalonych. Wzrost ludności doprowadził do przeludnienia, a to do wyczerpania zasobów żywności. W końcu rozpoczęły się liczne wojny z sąsiadami i ok. X w n.e. doszło do opuszczenia miasta
Tikal w języku Maya Itza znaczy „miejsce wielu dźwięków” i odnosi się do niesamowitej akustyki w obrębie miasta, gdzie dźwięki na dziedzińcach ulegają wielokrotnemu odbiciu i zwielokrotnieniu. Nazwa miasta używana za czasów Majów jednak brzmiała inaczej. Yax Mutul – tak przekazują hieroglificzne inskrypcje. W dosłownym tłumaczeniu oznacza to splot włosów, znaczenie tego terminu pozostaje niewyjaśnione. Królestwo którym rządziło Yax Mutul również nazywało się Mutul.
Starożytne miasto pokryte było gęstą dżunglą dopóki archeolodzy nie przystąpili do pracy..
W 1853r natknął się na pokryte gęstą roślinnością miasto w dżungli Ambrosio Tut, poszukiwacz kauczuku i zgłosił swoje odkrycie do gwatemalskiej gazety La Gaceta. Szybko zaczęła ściągać na miejsce gromada poszukiwaczy skarbów i archeologów..
Szybko odkryto, że Yax Mutul – jedno z największych miast kultury Majów okresu klasycznego w przeciwieństwie do Palenque czy Copan nie posiadało własnego źródła wody. Wodę pitną uzyskiwano z opadów deszczowych. Magazynowano ją w 10 rezerwuarach. W XX w podczas prac restauracyjnych archeologowie wykorzystali jeden z takich zbiorników dla własnych potrzeb na okres trwania prac badawczych.
wapienne drogi zwane ‚sacbeob’
Miasto spaja sieć szerokich dróg zwanych sacbeob. Zbudowane z wapienia łączą one Wielki Plac z świątyniami. Tego typu drogi były budowane we wszystkich miastach Majów.
Miasto w zależności od okresu zamieszkiwało od 10-90 tyś mieszkańców. Jego populacja gwałtownie wzrastała w późnym okresie klasycznym co doprowadziło do wyjałowienia gleby, wyczerpania zasobów i w końcu załamania gospodarki w regionie.
Różnorodność roślinności i świata zwierzęcego parku narodowego na którym znajdują się ruiny uczyniła to miejsce jednym z nielicznych obiektów UNESCO wpisanym na listę dziedzictwa ludzkości zarówno ze względów naturalnych jak i kulturowych. Park Narodowy Tikal to zespół krajobrazowy chroniący wyjątkową bioróżnorodność na obszarze mokradeł, sawann, lasu tropikalnego
oraz tysiące zabytkowych pozostałości cywilizacji Majów. Spotkamy tu 5 dzikich kotów (m.in. jaguar, puma), kilka gatunków małp, mrówkojada, 300 gat. ptaków, ponad 200 gat, drzew (m.in. Ceiba pentandra (drzewo kapokowe) – święte drzewo Majów, cedr, mahoń).
with no comments yet.