Inkowie

Peru Inkowie 11Jak garstka hiszpańskich konkwistadorów i awanturników powaliła na kolana największą południowo-amerykańską cywilizacje? Czy stało się to dzięki lepszej broni a może dzięki hiszpańskim chorobom przyniesionym przez europejczyków?

Inkowie byli Rzymianami Nowego Świata. Byli to inżynierowie i budowniczowie. W XVw podbili całe Andy. Dokonali tego niedługo przed przybyciem konkwistadorów.   Ich podbój trwał zaledwie jedno stulecie. W imperium (tak jak w Egipcie) funkcjonowało obowiązkowe świadczenie pracy – mita. 12 mln ludzi naprawiało i rozbudowywało 16 tyś km dróg, uprawiało ziemię i walczyło z wrogami. Państwo dawąło im jedzenie, chichę, emeryturę i zasiłek chorobowy. Lojalnych pozostawiano, opornych usuwano.

Peru Inkowie 15Inka był synem słońca i pierwszym królem.  Oprócz Cuzco (stolicy) ważnymi ośrodkami ich imperium były m.in: Cajamarca (miejsce pochówku ważnych osobistości i obchodów), Oyantataypo (miejsce spoczynku Inki, znajduje się tam nieukończona świątynia), Machu Pichu

Stworzyli wielką cywilizację adoptując się w ciąg kultur istniejących na tych ziemiach od wieków: Tiwanaku, Moche, Paracas, Nazca, Icachincha, Chensai i Chibu – przodków Inków. Były to odmienne kultury, tak jak regiony z których się wywodziły. Wszystkie jednak zmagały się z trudnymi warunkami klimatycznymi. Na wschodzie Andów rozciąga się Amazonia na zachodzie pustynia Atacama (ojczyzna Paracas, Moche, Nazca).  Andy w środkowej części to ojczyzna Inków. Ich cywilizacja trwała zaledwie 100 lat.

Ich państwo dorównywało obszarowo cesarstwu rzymskiemu. Drogami zbudowanymi przez nich można by opasać połowę globu. Mieli ogromną, zaprawioną armię, sztafetę gońców nieustannie biegnących y informacjami, rybami którzy pokonywali dziennie 400 km.

Peru Inkowie 32Opracowali system liczenia (opodatkowanie) który opierał się na ‚kipu’ – kolorowe sznureczki z zawiązanymi supłami w określonych odstępach zgodnie z systemem dziesiętnym. Nie posiadali pisma jednak tak jak Majowie.

Wierzenia

Inkowie czcieli Inti – boga słońce, góry ziemię, pioruny i księżyc. Wprowadzali do swego panteonu także  bóstwa podbitych ludów. Tak jak większość ludów Andyjskich uważali że Stwórcą wszechrzeczy jest jeden bóg – Wirakocza. Nie pozostawili żadnych ksiąg ani pism. To co wiemy o nich pochodzi z przekazów konkwistadorów.

Powiadają że na początku Świat pogrążony był w ciemnościach aż wyłoniło się w blasku jezioro – Titicaca, wszystkich ogarnęła radość. Pojawił się stwórca o wielkiej mocy – ojciec słońca. Każdy władca inkaski był synem słońca.  Żyli oni w wielkim przepychu, mieli wiele żon oraz najpiękniejsze kobiety inkaskie do wyboru. Jego boskie ciało ubierane było w szaty z najprzedniejszych tkanin, zakładane tylko raz, po czym palone uroczyście. Władca absolutny – żywy bóg, czczony też po śmierci. Panaca to był  dwór zmarłego już władcy inkaskiego, który dalej mu służył.

Peru Inkowie 13Mitologia inkaska to świat legend dotyczący terytoriów Kolumbii, Ekwadoru, Peru, Boliwii, Chile, Argentyny. Świat Andów dzielił się  w świadomości jego mieszkańców na plan horyzontalny i wertykalny (pionowy). W przestrzeni horyzontalnej wyróżniali hanan (spraw wyższych) i hurin (to co niższe). Przestrzeń pionowa dzieli się na 3 obszary:

Hanan pacha – świat niebiański. Wejść do niego mogą tylko sprawiedliwi przechodząc przez wąski most.  Świat ten zamieszkjuję Wiracocha, Inti, Mama Quilla, Pachacamac, Mama Cocha

Kay Pacha – świat wokół, który zamieszkują ludzie

Uku Pacha – świat zmarłych oraz nie narodzonych dzieci, znajduje się  pod powierzchnią ziemi i mórz. Źródła, jaskinie, otwory w ziemi służyły do komunikacji z tą sferą.  Termin pacha znaczy miejsce lub czas

Była to religia animistyczna, czcząca gwiazdy, siły przyrody jako personifikacje bóstw. Jedynym bogiem w pełnym tego słowa znaczeniu był jednak Wiracocha, stwórca. Inne bóstwa ważne to Inti – słońce, Mama Quilla – księżyc (będące ochroną kobiet), Pacha Mama – bóstwo ziemi, płodności,  Llapa – bóstwo objawiające się w promieniach, grzmotach i błyskawicach – bóg wojen.

Peru Inkowie 05Viracocha Viracocha znany był jako El Senor (pan), Nauczyciel Świata. Był czczony już przez kultury Chavin, Huari, Caral, Tihaunaco znad jez. Titicaca. Wyłonił się z wody, stworzył niebo i ziemię. Towarzyszył mu magiczny towarzysz ptak Inti – znający teraźniejszość i przyszłość, przekazujący informacje bogom.

Mama Quilla Matka Księżyc i siostra i żona Inti (boga słońca), znana też jako matka firnamentu. Miała swój posąg w świątyni słońca, gdzie oddawano jej część. Do niej kobiety zanosiły swe prośby i lęki.

Pacha Mama Matka Ziemia, żeńskie źródło które dało początek materii, przyrodzie i planecie.

Pachacamac Wcielenie Wirakochy, czczony na wybrzeżu, znany jako bóg trzęsień. Jego kult uległ synkretyzmowi z chrześcijańskim Panem Cudów (Senor de los Milagros)

Mama Sara Matka kukurydzy i pożywienia

Mama Cocha Matka Mórz – oddawano jej cześć aby złagodzić wzburzone morze i dla dobrych połowów. Reprezentowała wszystko co żeńskie.

 

Czytaj dalej..


with no comments yet.